Zorg is vaak niet de oplossing
‍In onze maatschappij beschouwen we (extra) zorg en behandeling als de oplossing voor bijna elk probleem waar ouderen tegenaan lopen. Maar meestal vraagt het werkelijke probleem om een andere oplossing dan zorg.​ Bij Valkenhof bieden we de ondersteuning die een oudere écht nodig heeft. Soms zal dat zorg zijn, maar vaker iets anders. Denk aan: iemands daginvulling verbeteren, z’n sociale vangnet helpen vergroten of begeleiding door een maatschappelijk werker. 

​Zorg: diep in onze genen
‍Hoewel we het binnen Valkenhof met elkaar eens zijn dat zorg vaker niet dan wel een oplossing is voor de vraag van een oudere, zit het − letterlijk en figuurlijk −nog niet goed in ons systeem om ook in die geest te handelen. Het is bijvoorbeeld nog geen natuurlijk gedrag om bewoners dingen zelf te laten doen. Verantwoordelijkheden bij mantelzorgers of vrijwilligers neerleggen voelt ook nog vaak lastig en nieuwe voorzieningen als de Ontmoetingsplek worden nog niet standaard ingezet.  

‍Ons systeem moet op de schop
‍Om toch de ommezwaai te maken die we ouderen zo gunnen, moeten we daarom niet alleen onze manier van denken veranderen, maar ook de manier waarop we georganiseerd zijn. We hebben nieuwe werkwijzen nodig waarin het dagelijks leven dat past bij een individuele bewoner steevast centraal staat. Een woonvorm waarbij de expertise van de zorgprofessional alleen wordt ingezet op zorgmomenten. Op alle andere momenten zetten we andere professionals in die de expertise hebben om de bewoners te ondersteunen bij het leven van hun leven.  

‍Zo dicht mogelijk bij thuis blijven
‍Daar zijn we nog niet. Want wie nu in een verpleeghuis van Valkenhof woont, woont opeen afdeling in een zorginstelling. Dat lijkt niet op het leven dat ze ooit thuis leidden. En hoewel we ons realiseren dat het verpleeghuis nooit als thuis gaat zijn, gaan we voortaan nog meer ons best doen om daar zo dicht mogelijk bij in de buurt te komen.  

‍Van afdelingen naar leefgroepen
‍Hiervoor transformeren we onze afdelingen stapsgewijs tot leefgroepen. Hierin leven bewoners zoveel mogelijk het leven dat ze gewend zijn, zelfstandig en met elkaar. Hierbij kunnen ze een beroep doen op hulpmiddelen, mantelzorgers, het sociale vangnet en de professionele hulp die de leefgroep te bieden heeft.

We helpen gewoon leven te organiseren
‍Onze voornaamste rol wordt om leefgroepbewoners te ondersteunen bij het leven van hun eigen leven. Dat doen we met advies, aanvullende mantelzorg, een dagstructuur die grip geeft en met voorzieningen waardoor iemand z’n dag zinvol kan doorbrengen. Is er een medisch probleem dat iemand in z’n dagelijkse doen en laten belemmert? Dan bieden we zorg en/of behandeling op een manier die aansluit bij het leven in een leefgroep.  

‍Zorgen ondersteuning scheiden we
‍De zorg en behandeling van de leefgroepbewoners laten we over aan onze zorggeschoolde collega’s, behandelaren en specialisten ouderengeneeskunde. Hun expertise is schaars en komt het best tot haar recht als ze zich met volle aandacht met een bewoner kunnen bezighouden. In het nieuwe systeem krijgen ze daar ook echt de ruimte voor. Die ruimte ontstaat doordat de dagelijkse begeleiding van een leefgroep in handen komt van andere professionals. Deze groep professionals beschikt over specifieke vaardigheden en kwaliteiten die hiervoor nodig zijn. Dit wordt een nieuwe functie bij Valkenhof die we ‘leefgroepondersteuner’ noemen.

Persoonlijk dagprogramma’s
Ineen leefgroep wordt het dagelijks leven van bewoners niet langer bepaald door hoe wij georganiseerd zijn. In plaats hiervan vult elke bewoner z’n dagen in op een manier die voor hem zinvol voelt. Dit stimuleren en ondersteunen we met een persoonlijk dagprogramma.

De Ontmoetingsplek 
‍Een deel van het persoonlijke dagprogramma van leefgroepbewoners zal bestaan uit activiteiten die georganiseerd worden op of door de Ontmoetingsplek. Dit is een concept binnen Valkenhof waar Leenderhof al een poosje bekend mee is, en dat we gaan uitbreiden. Via de Ontmoetingsplekkunnen leefgroepbewoners, met ouderen van buiten onze locaties, deelnemen aan groepsactiviteit en of individuele activiteiten, onder begeleiding van een vrijwilliger, behandelaar of een externe samenwerkingspartner.

Leefgroep 1C        
‍Taxandria (hoogbouw en de Vlasgaard) wordt de eerste locatie waar we écht gaan wonen en werken in leefgroepen. Maar in Leefgroep 1C op Kempenhof gaat het er al op een vergelijkbare manier aan toe. Ook hier zetten we de leefgroep als woonvorm in om het gevoel van thuis te benaderen, en bewoners en naasten zoveel mogelijk in hun eigen kracht te zetten.   Het verschil met Taxandria is dat de ondersteuningsbehoefte van bewoners van 1C vooral op het sociale vlak ligt. Als iemand van 1C  zorg nodig heeft, dan wordt deze geleverd door medewerkers van het wijkteam. De ervaringen die we met 1C opdoen, gebruiken we bij de overgang naar leefgroepen op de andere locaties van Valkenhof.

Ons uitgangspunt is dat elke collega in staat moet zijn om z’n werk goed te doen. Als daar scholing of training voor nodig is, zorgen we daarvoor. Dat geldt dus ook voor de leefgroepondersteuner.

Leden van het zorgteam staan niet meer midden in het dagelijkse leven van bewoners. Toch leveren ze nog steeds een belangrijke bijdrage aan hun welzijn. Want zorg is bij Valkenhof niet puur functioneel. Ze krijgen de ruimte om elke zorgtaak met aandacht uit te voeren. Met de gesprekken en de band die dit geeft, geven alle leden van het zorgteam mee kleur aan het leven van bewoners. Zo lever je nog steeds een belangrijke bijdrage aan het welzijn van bewoners en het signaleren van veranderingen op dit vlak.

Gespecialiseerde zorghandelingen blijven bij het zorgteam. Een zorghulp zal, in z’n nieuwe functie van leefgroepondersteuner, dezelfde ADL-zorgondersteuning bieden als mantelzorgers thuis. Denk aan eten en drinken, toiletgang en douchen.

De leefgroepondersteuners zijn overdag en ’s nachts aanwezig. Zij kunnen de hulp inroepen van de zorggeschoolde medewerkers als dat nodig is, dag en nacht.

Hier is voor gekozen omdat we op deze locatie al sinds 2023 richting leefgroepen bewegen. We werken er bijvoorbeeld al steeds meer volgens de schijf van vijf . Hierdoor kijken we hier ook al wat kritischer naar het soort vragen waarvoor we specifieke zorggeschoolde medewerkers inzetten.

Dat weten we nog niet. Eind 2027 moeten alle locaties werken in leefgroepen.

Ben je afdelingsondersteuner, zorghulp of helpende? Dan word je automatisch leefgroepondersteuner.

De coördinator leefgroep is een nieuwe functie. Hierop kan straks iedereen die wil solliciteren. Om te bepalen wie hiervoor geschikt is, kijken de manager zorg en personeelszaken kijken naar de functie, taken, talenten en achtergrond. Met de ondernemingsraad (OR) wordt aan een plan gewerkt om dit proces zorgvuldig te laten lopen.

Ben je zorgmedewerker? Dan houd je je dezelfde functie als nu.

Als afdelingsondersteuner, zorghulp of helpende krijg je een individueel gesprek met de manager zorg en een personeelsadviseur. In dit gesprek krijg je te horen of je de functie van leefgroepondersteuner toebedeeld hebt gekregen. Vind je jezelf beter passen in een andere functie? Dan kun je dat melden via een formulier dat je ontvangt na afloop van het individuele gesprek.

Als zorgmedewerker krijg je ook bevestiging van je functie en kun je via een formulier aangeven als je interesse hebt in een andere functie.

Met de ondernemingsraad (OR) wordt aan een plan gewerkt om dit hele proces zorgvuldig te laten lopen.

Ja. En zoals bij elke vacature hebben ook in dit geval interne kandidaten, ook van andere locaties van Valkenhof, voorrang. Dat we de vacature extern ook uitzetten, is omdat we naast het huidige aantal afdelingsondersteuners, zorghulpen (i.o.) en helpenden (i.o.) nog veel meer mensen nodig hebben om alle vacature van leefgroepondersteuner ingevuld te krijgen. Daarbij hebben we oog voor een goede balans tussen oud en nieuw, zodat er medewerkers in elk leefgroepteam medewerkers zitten die de huidige bewoners al kennen.

Er is voor iedereen plaats in de nieuwe structuur. Het kan wel zo zijn dat deze nieuwe manier van werken iemand niet past of niet bevalt. Dan wordt samen met de manager zorg en HR gekeken naar andere mogelijkheden binnen Valkenhof. Uitgangspunt is dat iedereen een werkplek krijgt aangeboden die bij de eigen talenten en vaardigheden past.

Medewerkers kunnen meteen aan de slag met taken waar ze al bekwaam in zijn. Zijn er taken waarop een collega nog iets in heeft bij te leren of nog niet bekwaam is? Dan bieden we trainingen, opleidingen, meeloopsessies, e-learnings en intervisievormen. We ontwikkelen een leerlijn voor de  leefgroepondersteuner en de coördinator leefgroep. Die kunnen medewerkers geheel of gedeeltelijk volgen, afgestemd op de persoonlijke situatie.

Dit is onderdeel van de functieprofielen. Die zijn we nog samen met de OR aan het opstellen. Als de functieprofielen rond zijn, laten we ons door een onafhankelijke externe instantie adviseren over de salarisschaal die bij elk profiel hoort.

We gaan werken zoals in de wijk en daar zijn geen gesplitste diensten. Het kan wel zo zijn dat we hiervoor anders gaan werken. Bijvoorbeeld in de middag douchen. Omdat we de geplande zorghandelingen anders gaan verdelen over de dag krijg je als zorgmedewerker geen kleine of gesplitste diensten.

Medewerkers blijven bij een vaste groep bewoners komen, dus de persoonlijke band blijft. Dit is ook de ervaring van collega’s in de wijk die op dezelfde manier werken.

We gaan naasten meenemen in dit traject. Wat hun rol is en verantwoordelijkheid wordt, maken we hierbij heel helder. Overigens maken leefgroepen het werken volgens de schijf van vijf makkelijker.